Мундарижа:

• Глутатион бизнинг организимизнинг қайси ролини ўйнайди?
• Глутатион бизга қандай ёрдам беради ва қачон уни қўллаш маъқул?
• Глутатиондан фойдаланишда қандай қарши кўрсатмалар ва ёндош таъсирлар бор?
• Глутатионни қандай қўшимча қилиб олиш мумкин?

Глутатион — ҳужайраларни оксидатив стрессдан ҳимоя қилишга ва детоксикацияни қўллаб-қувватлашга ёрдам берувчи муҳим антиоксидантдир. У жигар, иммун тизими ва модда алмашинув жараёнларининг мукаммал фаолияти учун зарурдир. Унинг даражаси жигар касалликлари ва иммунологик бузилишлар каби турли касалликларни ташхислашда ўлчаниши мумкин. Глутатион даражасининг пасайиши хронологик оксидатив стресс, инфекция ёки нотўғри овқатланиш натижаси бўлиши мумкин. Уни қўшимча овқатланиш, С ва Е витаминига бой овқат, селен, күкürt ва жисмоний фаоллик орқали ошириш мумкин.

Глутатион бизнинг организимизнинг қайси ролини ўйнайди?

Глутатион — учта аминокислота — глутамин кислота, цистеин ва глициндан ташкил топган табиий трипептиддир. Бу молекулада күкürt бор бўлиб, у унга ўзига хос антиоксидант хусусиятларини беради. У стресс, ҳаво ифлосланиши, УВ нурланиши ёки нотўғри овқатланиш каби омиллар туфайли юзага келадиган оксидатив стрессга қарши организмнинг табиий ҳимоячиси сифатида хизмат қилади. Бу ҳимоя туфайли глутатион саратони ва қон айланиш муаммолари каби кўплаб касалликларнинг ривожланиш хавфини камайтиради.

Тана Глутатион ни ўз-ўзидан синтез қилади ва унинг асосий ишлаб чиқариш жойи жигардир. Бироқ уни ишлаб чиқариш учун метионин ва цистеин каби тегишли аминокислоталар керак. Шу боис, бу моддаларга бой овқатланиш муҳимдир. Цистеин ва метионин манбалари: гўшт, балиқ, товуқ гўшти ҳамда брокколи, брюссель карам, гулкарам ва карам каби сабзавотлар. Бу маҳсулотларни мунтазам истеъмол қилиш глутатион синтезини қўллаб-қувватлайди ва организмда антиоксидант мувозанатини сақлашга ёрдам беради.

Глутатион бизга қандай ёрдам беради ва қачон уни қўллаш маъқул?

Глутатион қўшимчаси тавсия этилади, бироқ уни қабул қилишдан олдин, айниқса бемор доимий дориларни қабул қилса, шифокор билан маслаҳатлашиш ҳар доим маъқул. Кучли антиоксидант, детоксикация қилувчи ва иммун тизимини қўллаб-қувватловчи хусусиятлари билан машҳур бўлган глутатион, айниқса хронологик касалликлар билан боғлиқ ҳолларда соғлиққа янада кўп ижобий таъсир кўрсатади. У организмни яллиғланиш, юрак-қон томир касалликлари ва нейродегенератив касалликларга қарши курашда қўллаб-қувватлайди ҳамда руҳий саломатликни яхшилайди. Келинг, глутатион турли муаммоларда организмга қандай ёрдам беришига назар ташлайлик:

• Яллиғланишга қарши курашни қўллаб-қувватлаш – глутатион яллиғланиш белгиларига тўсқинлик қилади ва уларнинг фаолиятини камайтиради, бу нафас олиш тизими ва ўпкадаги яллиғланишни камайтиришга ёрдам беради.
• Юрак-қон томир касалликларини даволаш – яхши глутатион даражаси оксидатив стресс хавфини камайтиради, бу эса инфаркт ва инсультлар ҳамда артериосклероз ривожланишининг олдини олишга ёрдам беради.
• Нейродегенератив касалликлардан ҳимоя – катталарда глутатион даражасининг пасайиши Алцгеймер ёки Паркинсон каби касалликларнинг ривожланишига сабаб бўлади, шунинг учун уни қўшимча қилиб олиш мия ҳужайраларини ҳимоя қилишга ёрдам беради.
• Руҳий саломатликни мустаҳкамлаш – паст глутатион даражаси депрессия ва обсессив-компульсив бузилишлари бўлган одамларда кузатилади. Қўшимча овқатланиш кайфиятни яхшилашга ва бу касалликларнинг симптомларини енгиллатишга ёрдам беради.

Глутатиондан фойдаланишда қандай қарши кўрсатмалар ва ёндош таъсирлар бор?

Глутатион инсон организми томонидан ишлаб чиқариладиган табиий модда бўлгани учун унинг қўшимчаси кўп ҳолларда хавфсиздир. Бироқ, баъзи муҳим жиҳатларга эътибор бериш керак. Биринчидан, препаратнинг бирор моддасига аллергияси бўлган шахслар уни қўллашдан тийилиши керак. Глутатион қўшимчасини қабул қилишдан олдин шифокор ёки фармацевт билан маслаҳатлашиш зарур, шунда қабул қилиш учун қарши кўрсатмалар йўқлиги аниқланади. Шунингдек, глутатионнинг ҳомиладорлик ва эмизиш даврида хавфсизлиги бўйича етарли тадқиқотлар йўқлиги сабабли, бу касалликларга эга аёллар қўшимча овқатланишдан воз кечиши ёки шифокор билан маслаҳатлашиши керак.

Қўшимчаларнинг мақсади организмни табиий мувозанат, яъни гомеостаз ҳолатида ушлаб туришдир. Маълум моддаларнинг ортиқча қабул қилиниши бу нозик мувозанатни бузиши ва номақбул реакцияларга олиб келиши мумкин. Масалан, глутатион препаратлари ортиқча қабул қилинганда қорин оғриғи, шишиш ёки аллергик тери чиқишлари каби ёндош таъсирларни келтириб чиқариши мумкин.

Глутатионни қандай қўшимча қилиб олиш мумкин?

Глутатион қўшимчалари турли шаклларда мавжуд: капсула, таблетка, порошок, гель ва аэрозоллар. Организм томонидан осонроқ сўрилиши мумкин бўлган кимёвий изомер шаклига ишора қилувчи «L-Глутатион» белгисига эътибор бериш маъқул. «L» изомери биологик фаол, «D» изомери эса инсон организмида фойдасиз, гарчи номида «L» бўлмаган қўшимчалар ҳам ҳар доим сифатсиз бўлмаслиги мумкин.

Липосомал глутатион — модда микрокапсулаларга ўралган шакл бўлиб, бу уни ҳазм ферментларидан яхшироқ ҳимоя қилади ва сўрилишини яхшилайди. Энг яхши сўрилиш эса глутатионни ҳазм тизимини айлантириб, томир ичига киритишда амалга оширилади.

Глутатион инсон организмида, айниқса жигар ва асаб тизимида ишлаб чиқариладиган табиий моддадир. Кучли антиоксидант сифатида у эркин радикалларни нейтраллаштиришда муҳим рол ўйнайди ва ҳужайраларни оксидатив стрессдан ҳимоя қилади. Бу функциядан ташқари, глутатион организм иммунитетини қўллаб-қувватлайди ва яллиғланишни келтириб чиқарадиган цитокинларни блоклайди. Унинг таъсири руҳий саломатлик ва мия функциясига ҳам ижобий таъсир кўрсатади, бу эса нейродегенератив касалликларга чалинган одамлар учун жуда муҳимдир. Тўғри овқатланиш ва қўшимчалар орқали қондаги глутатион миқдорини ошириш мумкин ва шу тариқа организм соғлиғини кўп жиҳатдан қўллаб-қувватлаш мумкин.