ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η 1η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Βιγκανισμού. Αυτή η φυτική γιορτή δημιουργήθηκε το 1994 για να γιορτάσει την 50ή επέτειο της Vegan Society (Κοινωνία Βιγκανισμού). Ωστόσο, τίποτα δεν προκύπτει από το κενό και αυτή η φαινομενικά πολύ νεαρή κίνηση έχει τη δική της ιστορία. Ετοιμάστε χούμους και καρότα, εδώ είναι μια σύντομη ιστορία του βιγκανισμού!
Βιγκανισμός – τι είναι αυτό;
Σε αντίθεση με τη διαδεδομένη άποψη, ο βιγκανισμός δεν είναι μόνο μια διατροφή που αποκλείει ζωικά προϊόντα όπως γαλακτοκομικά, αυγά και κρέας (προσοχή, τα ψάρια και τα θαλασσινά επίσης ανήκουν σε αυτή την κατηγορία!). Σε αντίθεση με τον χορτοφαγισμό, που ουσιαστικά συνίσταται στην απόρριψη ορισμένων προϊόντων από τη διατροφή, ο βιγκανισμός είναι επίσης μια στάση αντίστασης σε κάθε μορφή εκμετάλλευσης των ζώων. Αν έχετε ποτέ αναρωτηθεί γιατί οι βιγκαν δεν τρώνε μέλι, εδώ είναι η απάντηση. Το να ζεις «βιγκαν» σημαίνει επίσης να μποϊκοτάρεις κάθε βιομηχανία που συμβάλλει στη δυστυχία των ζωντανών όντων και να αμφισβητείς το δικαίωμα του ανθρώπου να εκμεταλλεύεται το ζωικό βασίλειο προς όφελός του. Επομένως, τα καλλυντικά μπορούν επίσης να είναι βιγκαν. Και η ψυχαγωγία. Και τα ρούχα! Παραδείγματα; Τα περισσότερα προϊόντα περιποίησης δέρματος περιέχουν κάτι ζωικής προέλευσης, όπως κολλαγόνο ή κερί μέλισσας. Η μη βιγκαν ψυχαγωγία μπορεί να είναι ένα τσίρκο με ζώα ή μια ισπανική κορίδα, και στην επιλογή ρούχων οι βιγκαν αποφεύγουν το φυσικό δέρμα, τη γούνα, το μαλλί, το μετάξι... Δεν θα φορέσουν επίσης κολιέ με μαργαριτάρια. Φυσικά, δεν είναι όλοι οι βιγκαν τόσο αυστηροί – ο καθένας ακολουθεί το δικό του δρόμο. Αλλά, αλλά... Πώς ξεκίνησαν όλα;
Στην αρχή ήταν ο χορτοφαγισμός
Τι απαρνηθήκαμε πρώτα; Το αυγό ή την κότα; Η πρόσβαση σε πληροφορίες για αυτό το θέμα είναι τεχνικά πολύ περιορισμένη (ακόμα περιμένουμε να φτιάξει κάποιος μια μηχανή του χρόνου) και αν και η αναφορά στην απόρριψη του κρέατος από τη διατροφή χρονολογείται από την αρχαιότητα, όσον αφορά τα γαλακτοκομικά και το μέλι, όχι τόσο πολύ. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν υπήρχαν ορθόδοξοι λάτρεις των ζώων που απέρριπταν το τηγανητό αυγό από τη ζεστή πέτρα, αλλά ήταν οι αρχές του χορτοφαγισμού, όχι του βιγκανισμού, που συνόδευαν πολλές θρησκείες, λατρείες και φιλοσοφικές σκέψεις για αιώνες. Περισσότερα γι’ αυτό σε ξεχωριστό άρθρο.
Από τον χορτοφαγισμό στον βιγκανισμό
Το 1847 ιδρύθηκε στην Αγγλία η πρώτη επίσημη χορτοφαγική κοινωνία (The Vegetarian Society), και τρία χρόνια αργότερα ο Sylvester Graham, ο εφευρέτης των διάσημων Graham Wheat Crackers, με πρότυπο τους συναδέλφους του από τη Μεγάλη Βρετανία, ίδρυσε την American Vegetarian Society (Αμερικανική Χορτοφαγική Κοινωνία). Και οι δύο οργανώσεις λειτουργούν, αν και με κάποιες διαφορές, μέχρι σήμερα. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι ήδη τον 19ο αιώνα υπήρχε διαχωρισμός σε χορτοφάγους που αναγνώριζαν τα γαλακτοκομικά και σε αυτούς που τα απέφευγαν, αν και κανείς δεν προσπάθησε να βρει μια κατάλληλη ονοματολογία μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Το 1944 ιδρύθηκε στη Μεγάλη Βρετανία η The Vegan Society με πρωτοβουλία του Donald Watson – ο πρώτος οργανισμός για «μη γαλακτοκομικούς» χορτοφάγους. Για να λύσει ένα άβολο πρόβλημα ονοματοδοσίας, ο Watson αφαίρεσε μερικά γράμματα από τη λέξη Vegetarier. Σε αυτό το σημείο οι υποστηρικτές της φυτικής διατροφής κέρδισαν μια νέα ταυτότητα και υιοθέτησαν το σύγχρονο όνομα Βιγκαν. Η Vegan Society ιδρύθηκε για ηθικούς λόγους και τα μέλη της αγωνίζονται για την απελευθέρωση των ζώων και το τέλος της εκμετάλλευσής τους, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη της αγοράς προϊόντων που αποτελούν εναλλακτική στα ζωικά προϊόντα. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιούν κοινωνικές και ενημερωτικές καμπάνιες, υποστηρίζουν ακτιβιστές και όλους τους ενδιαφερόμενους, δημοσιεύουν διαδικτυακά και εκδίδουν ένα τρίμηνο περιοδικό για τα μέλη του συλλόγου. Επιπλέον, το εμβληματικό πράσινο σήμα με τον ηλίανθο που υπάρχει από το 1990 βοηθά τους βιγκαν σε όλο τον κόσμο να ξεχωρίζουν προϊόντα χωρίς ζωικά συστατικά, χωρίς να χρειάζεται να διαβάζουν ετικέτες για ώρες. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι τα προϊόντα που εγκρίνονται από την The Vegan Society είναι βιγκαν, αλλά όχι απαραίτητα χωρίς δοκιμές σε ζώα – αυτά φέρουν ένα από τα τρία λογότυπα με λαγούς.
Ο βιγκανισμός σήμερα
Αν και οι αξίες που καθοδηγούσαν τους ιδρυτές της Vegan Society στα μέσα του 20ού αιώνα ήταν πρωτίστως η ευημερία των ζώων, σήμερα αυτό δεν είναι τόσο προφανές. Ποιοι είναι οι λόγοι που οι άνθρωποι σήμερα υιοθετούν μια φυτική διατροφή; Οι τρεις κύριες αιτίες που ανέφεραν οι συμμετέχοντες σε έρευνα που διεξήχθη από την ανεξάρτητη πύλη Vomad ήταν: η προστασία των ζώων (η συντριπτική πλειοψηφία), θέματα υγείας και περιβάλλοντος. Αν η ομάδα που ρωτήθηκε από bloggers ήταν αντιπροσωπευτική ή αν επιλέχθηκε η σωστή μεθοδολογία είναι αμφίβολο, αλλά είναι μάλλον μια θετική είδηση ότι εξακολουθούμε να κινούμαστε κυρίως από ενσυναίσθηση.
Γιαούρτια, γλυκίσματα, φυτικά ροφήματα που αντικαθιστούν το γάλα, και ακόμη και λίπος, πατέ και αλλαντικά που διατίθενται στο εμπόριο. Με τη σωστή φυσική συμπληρωματική διατροφή δεν υπάρχουν ελλείψεις και τα χορτοφαγικά εστιατόρια δεν ήταν ποτέ πιο δημοφιλή. Μπορούμε επιτέλους να πούμε ότι είναι εύκολο να ζεις βιγκαν; Νομίζω πως ναι!
